Аԥсны Аҳәынҭқарра адәныҟатәи аусқәа рминистр Олег Барцыц агазеҭ «Республика Абхазия» иеиҭаз аинтервиу кьаҿ

Олег Барцыц иполитикатә потреҭ

Адипломат, Жәларбжьаратәи аиҿкаарақәа аус рыцураҿы аԥышәа змоу, адипломатиатә усхк аҿы 15 шықәса инарзынаԥшуа аус зухьоу Олег Мсас-иԥа: 2010 шықәса инаркны 2024 шықәсанӡа Урыстәылатәи Афедерациаҿы иҟоу Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахәаахәҭратә Хаҭарнакра анапхгаҩыс, иара убасгьы Аԥсны Аҳәынҭқарра Жәларбжьаратәи акультура-усутә Центр Ахылаԥшратә хеилак ахантәаҩыс дыҟан. Адунеизегьтәи аԥсуа-абаза конгресс Иреиҳаӡоу Ахеилаки Урыстәыла адәныҟатәи аусқәа рминистрра адипломатиатә клуби дрылахәуп. Олег Мсас-иԥа Барцыц Ломоносов ихьӡ зху Москватәи Аҳәынҭқарратә Университет афилософиатә факультет аполитологиа аҟәшеи Урыстәыла адәныҟатәи аусқәа рминистрра Адипломатиатә академиеи дроушьҭымҭоуп. 2025 шықәсазы Аԥсны Аҳәынҭқарра адәныҟатәи аусқәа рминистрс дҟаҵоуп.

Олег Мсас-иԥа ҭынч-ҭынч дцәажәоит. Саниацәажәоз, еилыскааит уи иполитикатә ҩаӡара иара ихатә ҟазшьа шакәу. Излаиҳәоз ала, аполитика иара изы ихаҭара аларҵәара амҩа акәӡам, уи "ихатә дунеихәаԥшышьеи ихәыцрақәеи рыларҵәара амҩоуп". Иара иажәақәа рыла, аполитикахь дааиит аҳәынҭқарра амаҵ ауразы. Олег Барцыц ихәыцуа политикуп. Зегь раԥхьаӡа иргыланы иубарҭоуп уи акырзҵазкуа ажәа кьаҿла ицәажәо уаҩны дшыҟоу. Уи бзиа ибаӡом акырзҵазымкуа ацәажәарақәа, ажәа хуаадақәа, акгьы аазмырԥшуа аҳәоу ауқәа. Абарҭ аҟазшьақәа ицхраауеит адипломатиатә ус аҿы. Иахьа адәныҟатәи аусқәа рминистрра анапхгаҩы иаҳасаб ала Олег Барцыц ҳҳәынҭқарра қәыԥш адунеи ауаажәларра рыла азхаҵаразы ахырхарҭарацәатә политикеи адәныҟатәи аполитикатә инструментқәа активла рхархәареи дрыдгылоит. Аминистр ҿыц игәаанагарала, хырхарҭак змоу адунеи амодель ԥсҭазаара амаӡам, Аԥсны Аҳәынҭқарра амшхәаԥштә аҿы иқәгылоу апроблемақәа рыӡбара алыршахоит арегионқәа жәпакы рҳәынҭқарра хадақәа рресурсқәа рхархәарала мацара. Ас еиԥш иҟоу аҭагылазаашьаҿы Аԥсны адунеизегьтәи аполитикеи аекономикеи рахь иактиву, ззин наӡоу "хәмарҩык" иаҳасабала алалара ҷыдала аҵак ду амоуп.

Аԥсны Аҳәынҭқарра адәныҟатәи аусқәа рминистр иазгәеиҭеит:

- Иахьа сара атәыла адәныҟаполитикатә усбарҭа напхгара азызуеит. Ари ҭакԥхықәра дуӡӡоуп, сара еилыскаауеит ари сыжәлар, сыԥсадгьыл рҿаԥхьа ишҭакԥхықәроу, насгьы иарбанзаалак схымҩаԥгашьа сҳәынҭқарра ишаныԥшуа. Убри аҟнытә, сусқәа, сажәақәа, сшьаҿақәа зегьы ирызхәыцлатәуп. Ҳминистрра аколлектив зажәеи зуси еимадоу, еилаҵәоу коллективуп. Убри аан иқәыԥшуп, аха аҿареи азанааҭдырра ҳараки еицны алҵшәа бзиақәа аарышьҭуеит. Адипломатиатә ус аҿы сара сабжьгаҩцәас иҟан Сократ Раҷ-иԥа Џьынџьал, Игор Мураҭ-иԥа Ахба, Сергеи Мирон-иԥа Шамба. Урҭ еснагь аусзуҩцәа ҿарацәа аҭакԥхықәрақәа рхахьы игаразы алшара рырҭон, дипломатк иаҳасаб ала сышьақәгылараҿы урҭ ароль ду нарыгӡеит.

Олег Мсас-иԥа игәаанагарала, Урыстәылеи Аԥсни реизыҟазаашьақәа аринахысгьы ахшыҩзышьҭра рыҭахоит, атәылаҿы ишьақәгылаз аполитикатә ҭагылазаашьа анырра ду азыҟарҵоит.

- Урыстәыла Аԥсны азы игәрагоу партниоруп, уи есымша аҭакԥхықәра инагӡаны иаҵагылоит. Урыстәылеи Аԥсни ирыбжьарҵаз аидгылатә еиқәшаҳаҭра иабзоураны, Аԥсны арратәи аполитикатәи шәарҭарақәа аԥыххеит. Раԥхьа иргыланы иазгәасҭарц сҭахуп Урыстәылеи Аԥсни реизыҟазаашьақәа ибеиоу аҭоурых шрымоу. Урыстәылеи Аԥсни ртәылауаа, урҭ реиҳараҩык Урыстәылатәи апаспортқәагьы рымоуп, акыр шықәса зхыҵуа аиашьаратә, аиҩызаратә еизыҟазаашьақәа рыла еидҳәалоуп. Урыстәыла Аԥсны аҳәынҭқарратә суверенитет официалла иазханаҵеит, системала ҳтәыла ашәарҭадареи ахьчаратә лшареи рышьақәыргыларазы аҭагылазаашьақәа аԥнаҵоит, иара убасгьы жәларбжьаратәи азхаҵара арҭбаара иацхраауеит. Аԥсны иҭышәынтәалоу аекономикатә ҿиаразы аҭагылазаашьақәа раԥҵараҿы Урыстәылатәи Афедерациа иҟанаҵо ацхыраара ахә ашьара залшом. Ҳстудентцәа Урыстәыла иреиӷьу аҵараиурҭақәа рҿы иреиҳаӡоу аҩаӡара змоу аҵарадырра роуеит, ахәышәтәырҭатә усбарҭақәа рҿы ҳуааԥсыра рыдыркылоит.

Иахьатәи аамҭазы аҩ-ҳәынҭқаррак рзакәанԥҵара аишьаршәаларазы активла аусура мҩаԥысуеит, уи аицусура еиуеиԥшым ахырхарҭақәа аҵанакуеит. Ҷыдала ахшыҩзышьҭра аҭоуп аекономикатәи абизнестәи еимадарақәа рызҵаарақәа. Ҳәарас иаҭахузеи иҟоу асимметриа иахҟьаны, еиуеиԥшым аҟазшьақәа змоу азнеишьақәеи, ахәаԥшышьақәеи, агәҭынчымрақәеи, аиԥшымрақәеи цәырҵыр алшоит.

Урыстәылеи ҳареи ҳастратегиатә еиҩызареи ҳусеицура арҵаулареи ирзырхоу амҩа ԥсахра ақәым. Уи азы альтернативак ыҟам. Аҭоурыхтә, акультуратә, аекономикатә, иара убасгьы ауаҩытәыҩсатә еизыҟазаашьақәа рбеиара – ҳажәларқәа рыбжьара еилшәара змауа аиҩызара ашьақәырӷәӷәара иашьаҭоуп. Асоветаамҭа ашьҭахьтәи аҵакыраҿы ҳ-Аԥсны хәыҷы, Ареспублика Белоруссиа инаваргыланы, Урыстәылатәи Афедерациа ииашоу адунеитә еиҿкааразы ақәԥараҿы хьаҳәхьачарада адгылара анаҭеит.

Иахьа Арратә операциа ҷыда ахьымҩаԥысуа еибашьуеит ҳаҷкәынцәа, аус руеит аҳақьымцәа, ажурналистцәа, ахатәгәаԥхарауаа. Аԥснынтәи хатәгәаԥхарала еибашьуаз аӡәырҩы рхы ақәырҵеит еицаҳзеиԥшу ҳԥеиԥш. Аԥсны ауааԥсыра АОҶ азонахь агуманитартә цхыраара, афатә-ажәтә, ахәшә еизганы идәықәырҵоит. Агуманитартә миссиа амҩаԥгара аамҭазы, абарҭ зегьы схаҭа сыблала избартә алшара соуит. Аԥснытәи ахатәгәаԥхарала еибашьҩы Ахра Аҩӡба иаԥиҵаз илегендартәу арратә жәларбжьаратә бригада "Пиатнашка" аибашьратә фырхаҵара ҿырԥшыганы иҟоуп, Урыстәыла иқәынхо зегьы еицырдыруеит.

Аԥсуа жәлар Урыстәыла ажәала акәымкәа, усла иадгылоуп!

Адәныҟатәи аусқәа рминистрра анапхгаҩы, Кавказаахыҵ аҭагылазаашьа иазкны Женеватәи аилацәажәарақәа ртәы дазааҭгылеит. Иара иазгәеиҭеит:

- Ари иахьа Аԥсны ахьӡыргоу жәларбжьаратә платформа заҵәыкны иҟоуп. Ҳреспубликаҿы ақырҭуа-аԥсуа еимакы аӡбаразы Женеватәи аформат аганахьала акыр гәрамгара аарԥшуп. Уи зегь раԥхьаӡа иргыланы мзызны иамоу Женеватәи аиҿцәажәарақәа акыршықәсатәи рымҩаԥысраан, амҽхак ҭбаа змоу аполитикатә ҭышәынтәалараҿы хра злоу ақәҿиарақәа ахьыҟам ауп. Женеватәи апроцесс аԥеиԥшқәа ахәшьара раҳҭозар, иазгәаҭатәуп ари аполитикатә ҭышәынтәаларатә формат мҩаԥысуеижьҭеи акыршыҵуа, насгьы ҳара араҟа ҳхы ззыҳашьҭуа аҵыхәтәантәи алҵшәоуп, шаҟа аамҭа аҭаххо акәымкәа. Политикала уахәаԥшуазар, аԥсуа ган аус хада – Қырҭтәылеи ҳареи ҳабжьара аибашьра аиҭахацмыркразы Аиқәшаҳаҭра анапаҵыҩроуп. Убри аан, ҳара ҳҽазаҳшәоит ас еиԥш аиқәшаҳаҭра ақәшаҳаҭхара иамоу аԥеиԥшқәа рыхәшьара, насгьы еилаҳкаауеит ари апроцесс даара ишуадаҩу, гәцаракра зҭаху, насгьы алахәылацәа зегьы рҟынтәи аџьабаа ду зҭаху усны ишыҟоу. Аиҿцәажәарақәа мҩаԥысуеит иреиҳау адунеизегьтәи аструктурақәа, иаҳҳәап, ООН, ОБСЕ, ЕС рыбжьаҟазарала, иара убас Урыстәылатәи Афедерациеи Америкатәи Аштатқәеи рыбжьаҟазарала. Рыцҳарас иҟалаз, егьырҭ жәларбжьаратәи аплатформақәа зегьы Аԥсны азы иаркуп. Убри азоуп ҳара ҳзы акырзаҵанакуа Женеватәи аилацәажәарақәа русура анаҩсҟагьы ацҵара, избан акәзар иара Аԥсны ахаҭарнакцәа ишиашоу рпозициа аарԥшра, жәларбжьаратәи аренаҿы ареспублика аинтересқәа рыхьчара ахьрылшо жәларбжьаратәи формат заҵәыкны иҟоуп.

- Жәаҳәарада, еиҳа еиӷьуп ҳҳәынҭқаррақәа рыбжьара инарҭбаау аполитикатә диалог амҩаԥгара, - ҳәа иажәа инаҵшьны иазгәеиҭеит Олег Барцыц. - Ҳара иаҳҭахы-иаҳҭахым, ҳаигәылацәоуп, насгьы аамҭа ҳнанагар ахәҭоуп аҳәынҭқаррабжьаратә диалог шьаҭас измоу аигәылара бзиахь. Иагьа умҳәан, аимак бзиа аҵкыс аҭынчра бааԥс еиӷьуп.

Азхаҵара амеханизм азҵаара дазааҭгыло, адипломат иазгәеиҭеит ҳхьыԥшымра азхазҵаз аҳәынҭқаррақәа рсиа арҭбаара иадҳәалоу аџьабаа ду зцу аусура мышкы иадамхаргьы иаанымгылар шакәу.

- Ари аусура ахырхарҭақәа зегьы рыла имҩаԥгахалоит, - ҳәа иҳәеит Олег Барцыц. - Аусура агеографиа даара иҭбаауп. Ареспублика ацҳаражәҳәарҭақәеи ахаҭарнакратә усбарҭақәеи активла ралархәра хымԥадатәиуп. Иахьа ахшыҩзышьҭра ду аҭоуп адунеи еиуеиԥшым арегионқәа рҿы аимадарақәа рыбжьаҵареи рышьақәыргылареи.

Хықәкыс иҟоуп Аԥсны иазку аинформациа аҳәаанырцәтәи адресат иҟынӡа анагара, апозициақәа ралкаара, аизыҟазаашьақәа рышьақәыргыларазы иҟалар зылшо ахырхарҭақәа ралкаара роуп. Уи азы ҳара ҳзызҿлымҳау атәылақәеи арегионқәеи рыӡбахә ҳҳәоит. Аха ҳара иара убасгьы иҳалшо зегьы ҟаҳҵароуп, урҭ аизыҟазаашьақәа аԥеиԥш шрымоу збо атәылақәа рзы Аԥсны аинтерес аҵаны иҟаларц азы.

Иахьа адунеи аҽаԥсахит. Аҳәынҭқаррақәа реизыҟазаашьақәа зегьы апрагматизм шьаҭас ирымоуп. Ус анакәха, ҳтәыла зегь рыла аинтерес аҵаны, иҟаҳҵароуп. Азхаҵара апроцесс ԥхьаҟа ицаларц азы, адәныҟатәи аусқәа рминистрра мацара акәымкәа, атәыла зегьи Аԥсны Аҳәынҭқарра атәылауаа зегьи русура хымԥадатәиуп. Ҳара еихааго ҳшьаҿақәа, иаҳҳәо ҳажәақәа, ҳусқәа зегьы ҳҳәынҭқарра азеиԥш хаҿра шьақәдыргылоит.

Олег Мсас-иԥа Барцыц иԥшәмаԥҳәыс Ренеи иареи рхылҵ Ҭемыр, заԥхьаҟа адипломатхараны иҟоу, МГИМО аушьҭымҭа, уажәы амагистратура дҭоуп.

Адипломат сиазҵааит: "Аус анумуа аамҭаз иҟауҵозеи?" аҭак: "Аус зуеит."

Ус анакәха, ари ауаҩ иԥсҭазаара усурала ишьақәгылоуп. "Ус анакәымха, лҵшәа ҟалаӡом, - иҳәеит аминистр. - Атәыла аинтересқәа аԥхьа игылазароуп. Даҽакала иауӡом".