Инал Арӡынба: Аԥсны АдәАР USAID инагӡаны ма ахәҭакахь ала аԥара ззоунажьуа апроектқәа аднакылом

Инал Арӡынба: Аԥсны АдәАР USAID инагӡаны ма ахәҭакахь ала аԥара ззоунажьуа апроектқәа аднакылом
7 December 2023 84

Аҵыхәтәантәи аамҭақәа рзы Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистрра аус рыднауылеит Аԥсны иҟоу жәларбжьаратәи еиҳабыратәым аиҿкаарақәеи ЕАР амаҵзурақәеи иареи реинырра азнеишьа ҿыцқәа.

Асеиԥш азнеишьа ҵаҵӷәны иамоуп русура аамыртра, Адәныҟатәи аусқәа рминистррахь инанашьҭуа аинформациа аиашамра, апроектқәа рынагӡаразы рдыррақәа рыԥаршеира.

Аминистррахь инашьҭын ЕАР аҿиара Апрограмма апроект анкета аминистрра ақәшаҳаҭра аиуразы. Апроект адонарцәа ракәны иҟоуп USAID (жәларбжьаратәи аҿиараз ЕАА амаҵзура, ЕАА аҳәынҭқарратә департамент анапаҵаҟа иҟоуп). Апроект абиуџьет 8 млн. доллар иҟоуп, анкетаҿы иарбаз апроект ахықәкқәа гәҭакрыла еилартатоуп.

Апроект апрактикатә мҩаԥгараан иааԥшит онлаини офлаини аформатқәа рыла Аԥсни Қырҭтәылеи ртәылауаа реинырра амҩаԥгара хықәкны ишамаз.

Азхьаԥшра аҳҭоит ЕАА аҳәынҭқарратә мчрақәа рсаитқәа рҿы ишыркьыԥхьуа Аԥсны Аҳәынҭқарра амилаҭтә шәарҭадара ҵызшәаауа аинформациақәа.

USAID аофициалтә саит аҿы ишьақәырӷәӷәоуп USAID-и ЕАР аҿиара Апрограммеи русеицура. Аус еицыруеит ҳтәылаҿ имҩаԥысуа апроект «Партнерство для устойчивости» аҿгьы. USAID асаит аҿы ари апроект азы иҳәоуп:

«USAID апрограмма «Партнерство для устойчивости» Аԥсни Қырҭтәылеи руааԥсыра реинырра алзыршо ԥшьгамҭоуп. ПРООН-и USAID-и Урыстәыла аоккупациа зызнауа Аԥсны ацхыраара арҭоит, COVID-19 аиԥш иҟоу аҭагылазаашьақәа раан ацхыраара ҟарҵоит, азхьаԥшра арҭоит аекономикатә еимадарақәа рыҟазаара. USAID-и аҭыԥантәи еиҳабыратәым аиҿкаарақәеи, Қырҭтәыла аиҳабыреи ЕАР аиҿкаарақәеи иаԥырҵеит апрограмма Урыстәыла аоккупациа зызнауа Аԥсны аусуразы. Апрограмма мҩаԥыргоит ПРООН, ФАО, ИуНИСЕФ, ИуНФПА, «ООН-женщины» аҳәаа зыбжьоу аганқәа руааԥсыра рыбжьара аекономикатә, асоциалтә, азанааҭтә еимадаразы. Иаԥҵоу аимадарақәа Кремль анырра дырԥсыҽуеит, ҭынчмҩала аинышәара алшамҭа арҭбаауеит».

Абас ала иазгәаҳҭоит Аԥсны АдәАР ахь инашьҭыз апроект анкетаҿы иарбаз зынӡа иҽакыз ахықәкқәа шракәыз.

Аԥсны аусура мҩаԥызго ЕАР амаҵзурақәа АдәАР имҩаԥырго апроектқәа рганахь ала аиаша арҳәом, Қырҭтәыла аполитика Аԥсны амҩаԥагразы аҭагылазаашьақәа раԥҵаразы.

Ари шьақәнарӷәӷәоит амаҵзура асаит аҿы икьыԥхьу USAID аофициалтә стратегиа. Аԥсны ари адокумент аҿы "аоккупациа зызуу Қырҭтәыла ахәҭоуп" ҳәа ауп ишазгәаҭо. ПРООН, ФАО, ИуНИСЕФ, ИуНФПА, аилазаара "ЕАР- аҳәса" Аԥсны аекономикатәии аполитикатәии ҿиара актуалтә тенденциақәа рганахь аоа аинформациа анализ ҟарҵоит.

Хыхь иарбоу аиҿкаарақәа рнапхгаҩцәа, ррегионалтә хаҭарнакцәа Аԥсны аеконмикатәии аполитикатәии ҿиара анализ ҟарҵоит. Абри хықәкны иҟаҵаны ауп USAID 2021 шықәсазы Аԥсны изаҭааз. USAID асаит аҿы икьыԥхьуп уи ахҭыс азтәи ажәабжь:

«Ари ЕАА анапхгара Қырҭтәыла арегион – Аԥсны ахь рныҟәара акәын. Аныҟәара иаанарԥшуан ЕАА арегион аҿиареи уа инхо ауаа Москва рахьыԥшреи ринтерес шрымоу».

Иазгәаҭатәуп ЕАА аҳәынҭқарратә мчра USAID ЕАР аофициалтә ҟәша UNDP Аԥсны аҵакыраҿы имҩаԥнаго аусура алегализациа азуразы ахы ишанархәо. ЕАР аҿиара апрограмма аԥара рзоунажьуеит аԥснытәи еиҳабыратәым аиҿкаарақәа миллион долларла ҳәа иҳәеит аминистр.

USAID оаофициалтә саит аҿы икьыԥхьуп иара убасгьы аинформациа, 2022 шықәсазы Кавказ USAID амиссиа анапхгаҩ ҿыц Џьон А. Пеннел изы. Иара инысмҩаҿы иазгәаҭоуп Украинеи Беларуссиеи рҿы USAID адиректор ихаҭыԥуаҩыс дшыҟаз 2015-2019 шықәсқәа рзы. арҭ аамҭақәа рзоуп Украинеи Беларуссиеи рҿы НПОқәа цәырҵуа ианалага. Урҭ активла атәылақәа рыҩныҵҟатә усқәа рхы рыларгало иалагеит, ауаажәларра-политикатә ҭагылазаашьа шьақәырҟьон, атәылақәа рнапхгарақәа рахҳәара рҽазыршәон. Апатын Пеннел арҭ ахҭысқәа рыгәҭаҵәҟьа дгылан.

USAID амеханизмқәа рхархәарала Украина арбџьар мчқәа рзы аԥаразоужьра мҩаԥысуеит. Ари Аԥсны аҩыза-тәыла Урыстәыла иаҿагылоит, арратә операциа ҷыда иалахәу аԥсныуаа ирҿагылоит. Убри аан арҭ мраҭашәаратәи аилазаарақәа Аԥсны агуманитартә проектқәа нарыгӡошәа рхы аадырԥшуеит.

USAID Урыстәыла аусура аанкылоуп 2012 шықәса раахыс, Ареспублика Беларусь аҿы – 2019 шықәса раахыс.

Урыстәылеи Беларуссиеи рҟынтәи ҳколлегацәа ргәаанагарала НПОқәа русура ззырхо аиашьаратә жәларқәа асал рыбжьаҵароуп, рҭоурыхқәа реиҭакроуп, рыҿиара аҿагылароуп.

Ҳара ҳҭоурых аицакра атәы уазааҭгылозар – Қырҭтәыла иҟоу ЕАА Ацҳаражәҳәарҭа аофициалтә даҟьаҿы цәыббра 27 азы икьыԥхьын аинформациа: «Урыстәыла адгыларала Аҟәа акаҳара 30 шықәса ахыҵра амш аҽны Алан Персели ЕАА аррамаҵзурауааи 1992-1993 шықәсқәа раан иҭахаз ргәаладыршәеит» ҳәа. Акьыԥхьымҭаҿ иазгәаҭан: «Ҳара иаҳгәалашәалоит 1993 шықәса цәыббра 27– Аҟәа акаҳара амш».

Иарбоу афактқәа инарыдҳәаланы иҳадаҳкылоит аӡбра: 

1. USAID Кавказ иҟоу арегионалтә напхгаҩы Џьон Пеннел Аԥсны персона нон грата ҳәа дшьоуп.

2. Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистрра USAID инагӡаны ма ахәҭакахь ала аԥара ззоунажьуа апроектқәа асертификациа рнаҭом.

3. Ареспубликаҿ иара убасгьы рзин ҟаҵахом Аԥсни Қырҭтәылеи ртәылауаа рыбжьара аимадарақәа рышьақәыргылара иазырхо апректқәа рынагӡара.

4. Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистрра ахықәкқәа знымԥшуа зинформациа иашам апроектқәа аднакылом.

5. Ареспубликаҿ иара убасгьы рзин ҟаҵахом Аԥсны аҩныҵҟатәии адәныҟатәии усқәа хықәкны измоу амедиапроектқәа. 

6. МНПО-и ЕАР амаҵзурақәеи Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистрра ақәшаҳаҭхарц иадыргалалароуп аҭыԥантәи еиҳабыратә аиҿкаарақәа рзы аԥаразоужьрақәа, иззеиқәышаҳаҭу апроектқәа рҳәаа иҭагӡаны имҩаԥырго ауснагӡатәқәа рзы адыррақәа.

Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистрра ԥхьаҟагьы иԥнарҟәҟәаалоит Аԥсны аҩныҵҟатәи апроцессқәа ахрылагалараз аҽазышәарақәа, иара убасгьы мап рыцәнаклоит амилаҭтә шәарҭадара аԥырхага азҭо апроектқәа рынагӡара.

Иҵоуроу азхьарԥшқәа

 
 
 
X

Форма обратной связи

ФИО:
E-MAIL:
Телефон:
Ваше сообщение: